آهن عنصر ضروری و مهم تشکیل دهنده پروتئین های شرکت کننده در انتقال اکسیژن و متابولیسم محسوب می شود. مرکز هموگلوبین گلبولهای قرمز از برخی پروتئین ها و آهن تشکیل شده است. در یک انسان سالم، حدود ۱۵ گرم هموگلوبین به ازاء هر ۱۰۰ سی سی خون وجود دارد. هر گرم هموگلوبین حاوی ۵/۳ میلی گرم آهن است.
بدن یک انسان بالغ و سالم حاوی ۴ تا ۵ گرم آهن است. حدود ۶۰ الی ۷۰ درصد آهن بدن در هموگلوبین موجود بوده و ذخایر موجود در کبد، طحال و مغز استخوان بزرگترین منبع آهن بعد از هموگلوبین در بدن می باشند که حدود ۳۰ الی ۳۵ درصد از آهن بدن را شامل می شوند.آهن یکی از ریز مغذی های ضروری برای داشتن بدنی سالم و نیرومند است، به این دلیل که یکی از اجزاء تشکیل دهنده هموگلوبین خون می باشد. هموگلوبین مسؤول انتقال اکسیژن از ریه ها به تمامی سلولهای بدن، از طریق جریان خون است. به علاوه آهن در فرآیند متابولیسم انرژی شرکت دارد و همچنین نقش مهمی را در سیستم دفاعی بدن ایفا می نماید. خصوصاً در دوران بارداری و شیردهی، میزان نیاز بدن به آهن افزایش یافته و نیاز بیشتری به آن، احساس می گردد.
قرص آیرون بیس گلیسینات کمپانی هلث اید حاوی آهن با ملح بیس گلیسینات به همراه ویتامین سی می باشد.
– Iron Bisglycinate : این ملح آهن بهترین و جدیدترین فرم آهن است که بالاترین قابلیت جذب را در بدن داراست (تقریباً ۲ برابر آهن سولفات و آهن فومارات). عوارض معمول گوارشی مانند تهوع، استفراغ و یبوست که در اثر مصرف اکثر مکمل های آهن به ویژه سولفات آهن اتفاق می افتد، در حضور این ترکیب (Iron Bisglycinate) به کمترین میزان خود می رسد. علاوه برآن این محصول آهسته رهش است (بدان معنا که آهن موجود در آن در یک دوره زمانی طولانی تری در انتهای معده و روده باز می شود) که دارا بودن این ویژگی نیز خود در جلوگیری از عوارض گوارشی ایجاد شده توسط آهن بسیار مؤثر می باشد. در تحقیقاتی که بر روی این نوع آهن صورت گرفته است، اثبات شده که این ملح آهن نسبت به سایر ملح ها (سولفات، گلوکونات،فومارات) ایمن تر و سالم تر بوده و کمترین میزان سم زایی را در بدن داراست.
– ویتامین C:
آسیب پذیرترین ویتامین محلول در آب که بدن توانایی ذخیره آن را ندارد. این ویتامین ضروری اعمال مهم و حیاتی را برای بدن انجام می دهد، که شامل : تقویت سیستم ایمنی و افزایش قدرت مقاومت بدن در مقابل عوامل بیماری زا، سنتز کلاژن و بهبود کیفیت پوست، مو و ناخن و … می باشد. حضور ویتامین C در کنار آهن، سبب افزایش جذب آهن ۲ تا ۳ برابر حالت اولیه می شود، برای همین منظور ۱۲۰ میلی گرم ویتامین C برای جذب بیشتر و بهتر آهن این محصول به آن افزوده شده است. علاوه بر آن ویتامین C دارای خواص قوی آنتی اکسیدانی است و می تواند از اکسیداسیون آهن در مقابل عوامل اکسیداتیو و رادیکال های آزاد هم جلوگیری کند.
نقش آهن در سلامت بدن:
– انتقال اکسیژن:
هم (Heme) یک ترکیب حاوی آهن می باشد که در تعدادی از مولکولهای مهم از نظر زیستی مانند هموگلوبین و پروتئینهای حاوی آهن که در حمل و ذخیره اکسیژن نقش دارند ، یافت می شود. هموگلوبین، پروتئینی است که در گلبولهای قرمز یافت می شود و حدود دوسوم آهن بدن را تشکیل می دهد. میوگلوبین در حمل و ذخیره کوتاه مدت اکسیژن در عضلات و کمک به تأمین اکسیژن مورد نیاز عضلات فعال بدن، نقش مهمی ایفا می نماید. در مواردی که اکسیژن به میزان کافی وجود ندارد (هیپوکسی:Hypoxia)، مثلاً در افرادی که در ارتفاعات بالا زندگی می کنند یا افرادی که مبتلا به بیماری ریوی مزمن می باشند، واکنش های فیزیولوژیک بدن افزایش یافته و منجر به افزایش تشکیل گلبولهای قرمز، تحریک رشد مویرگهای خونی و افزایش تولید آنزیم هایی که در متابولیسم غیر هوازی نقش دارند، می گردد. در تمامی مراحل ذکر شده، آهن دارای نقش حیاتی می باشد.
– تولید انرژی:
سیتوکرومها (Cytochromes) ، ترکیبات حاوی هم می باشند که به علت نقش آنها در انتقال الکترون در میتوکندری در تولید انرژی سلولی و بقای آن ، نقش حیاتی دارند. آنزیمهای حاوی آهن بدون هم مانند NADH دهیدروژناز و سوکسینات دهیدروژناز نیز در متابولیسم مهم می باشند.
– سم زدایی:
سیتوکروم ۴۵۰-P به خانواده ای از آنزیمها اطلاق می شود که در متابولیسم تعدادی از مولکولهای زیستی مهم و سم زدایی و متابولیسم داروها و آلاینده ها نقش دارند.این سیتوکروم نیز مانند دیگر سیتوکروم های این گروه حاوی آهن می باشد.
– عملکرد سیستم ایمنی:
کاتالاز و پراکسیداز، آنزیمهای حاوی هم می باشند که سلولها را در برابر تجمع هیدروژن پراکسید (H۲O۲) محافظت می کنند. در بخشی از واکنش های سیستم ایمنی ، باکتریها توسط گلبولهای سفید بلعیده شده و گلبولهای سفید در معرض ROS (گونه های اکسیژن راکتیو) جهت از بین بردن باکتری ها قرار می گیرند. حذف ROS به کمک نوتروفیل ها توسط آنزیمهای الوپراکسیداز آهن دار کاتالیز می گردد.
– سنتز DNA:
آنزیم مهم دیگر که وابسته به آهن ریبونوکلئوتیدردوکتاز می باشد که جهت سنتز DNA مورد نیاز است. بنابراین آهن از این نظردر انجام تعدادی از واکنشهای حیاتی بدن مانند رشد، تولید مثل، سلامتی و عملکرد ایمنی اهمیت فراوانی پیدا می کند.
– تکامل عصبی جفت:
آنمی زودرس فقر آهن منجر به تکامل نا مناسب رفتاری و عصبی در کودکان می گردد. مطالعات انجام شده در کودکان نشان می دهد که این اثر برگشت ناپذیربوده و می تواند بسته به تغییرات شبکه های عصبی و ماهیت زیستی میلینه شدن و خونریزی قاعدگی ، شدید باشد. همچنین بارداریهای مکرر، شیردهی طولانی مدت و تعریق بیش از اندازه در تابستان، باعث کاهش میزان آهن در خون می گردد. حجم مایعات در بدن نیز کاهش می یابد. کمبود آهن در رژیم غذایی می تواند باعث ایجاد آنمی وابسته به رژیم غذایی، کاهش مقاومت بدن نسبت به بیماری، رنگ پریدگی چهره، کوتاه شدن تنفس و کاهش تمایل جنسی گردد. بیمار ممکن است از افسردگی ذهنی و تحریک پذیری نیز رنج ببرد.
علائم کم خونی ناشی از فقر آهن
آهن یک ماده معدنی حیاتی است. بدن شما می تواند آهن را علاوه بر تغذیه روزانه از مکمل های غذایی دریافت نماید. آهن نقشی کلیدی در ساخت گلبول های قرمز خون که حامل اکسیژن هستند ایفا می کند. همچنین عنصری اساسی در ساخت عضلات می باشد. اگر بدن شما آهن کافی دریافت نکند، مبتلا به بیماری کم خونی ناشی از فقر آهن خواهید شد. علائم زیر در هنگام فقر آهن رخ می دهد.
نظرات
هیچ دیدگاهی ثبت نشده است.