قرص ملاتونین چیست و چه عوارضی دارد؟
چرخه خواب انسان به وسیله هورمونی به نام ملاتونین تنظیم می شود. هرچه سن آدمی افزایش یابد، ترشح این هورمون در بدن کمتر می گردد و موجب اختلال خواب در افراد سالمند می شود. قرص ملاتونین حاوی همین هورمون طبیعی است و در بسیاری از کشورها از جمله ایران، تهیه آن نیازی به نسخه پزشک ندارد. علتش این است که مصرف ملاتونین خطری برای سلامتی ندارد و یک مکمل ایمن محسوب می گردد. البته در مواردی ممکن است برخی عوارض جانبی از خود نشان دهد که در این مقاله به آن ها اشاره خواهیم نمود.
عملکرد قرص ملاتونین
غده صنوبری مغز وظیفه تولید هورمون ملاتونین را بر عهده دارند. ملاتونین علاوه بر تنظیم چرخه خواب، در مقابل اختلالات عصبی مانند یک فاکتور محافظ عمل می نماید. وقتی این هورمون ترشح می شود، بدن خود را برای یک خواب راحت و آسوده آماده می کند برای همین به ملاتونین، هورمون تاریکی یا خواب نیز گفته می شود. افرادی که دچار اختلالات خواب هستند و به پزشک مراجعه می کنند، اولین پیشنهاد برای آن ها مصرف قرص ملاتونین است. این مکمل برای اشخاصی که آن را مصرف می کنند، شرایطی را فراهم می نماید که مدت زمان خواب طولانی تری داشته باشند و کیفیت خواب آن ها مطلوب تر گردد. بهترین زمان مصرف ملاتونین، پس از صرف غذا و ۱ تا ۲ ساعت قبل از خواب است.
مزایای دیگر قرص ملاتونین
این قرص علاوه بر این که موجب تنظیم چرخه خواب می شود، اثرات مثبت دیگری نیز برای بدن دارد. هورمون ملاتونین در برای رادیکال های آزاد قرار می گیرد و با بهره گیری از خاصیت آنتی اکسیدانی خود موجب از بین رفتن آن ها می گردد. همچنین مصرف این قرص باعث تقویت سیستم ایمنی بدن، تنظیم سطح کورتیزول، متعادل سازی درجه حرارت بدن و تنظیم فشار خون می شود.
عوارض جانبی قرص ملاتونین
مطالعات گسترده ای در ارتباط با عوارض مصرف قرص ملاتونین صورت گرفته است. نتایج بسیاری از آن ها، نشان می دهد مصرف این قرص، عوارض جانبی ندارد و اعتیاد آور نیست. با این حال این نگرانی وجود دارد که مصرف مداوم قرص ملاتونین باعث کاهش تولید طبیعی هورمون آن در بدن شود. بنابراین توصیه می گردد برای مصرف آن با پزشک خود مشورت نموده و از مصرف مداوم و طولانی این مکمل خودداری نمایید. در برخی افراد نیز مصرف ملاتونین موجب عوارضی خفیفی شده که شامل خواب آلودگی روزانه، حالت تهوع، سرگیجه و سردرد بوده است. همچنین عوارض کمتر شایع این قرص ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- کاهش فشار خون
- گیجی
- کاهش هوشیاری
- احساس در عضلانی شکمی
- احساس اضطراب خفیف
- لرزش
- افسردگی کوتاه مدت
اگر پس از استفاده از قرص ملاتونین چنین علائمی را در خود مشاهده کردید، مصرف آن را قطع نموده و با پزشک در این باره صحبت کنید. توصیه می شود تا ۵ ساعت بعد از مصرف این مکمل پشت فرمان اتومبیل ننشینید و با دستگاه های صنعتی که نیاز به هوشیاری بالایی دارند کار نکنید.
عوارض استفاده از قرص ملاتونین برای کودکان
اگر کودک شما با مشکل بی خوابی یا بدخوابی مواجه است. هرگز بدون مشورت با پزشک به کودک خود ملاتونین ندهید. درست است که هیچ عارضه خطرناکی از مصرف این قرص گزارش نشده، اما شرایط کودکان برای مصرف آن بسیار حساس است به همین دلیل سازمان غذا و دارو آمریکا استفاده از ملاتونین را برای کودکان منع کرده است. کودکان سطح ایمنی ضعیفی دارند و کوچکترین خطا در استفاده از داروها توسط والدین، می تواند سلامت آن ها را به خطر بیندازد.
تداخل دارویی قرص ملاتونین
افرادی که برای درمان های دیگر خود، دارو مصرف می کنند باید مراقب باشند که مصرف دارو یا داروهایشان با این قرص تداخل نداشته باشد. در ادامه فهرستی از داروهایی که ممکن است با این مکمل ایجاد تداخل کنند، آورده شده است.
- قرص های خواب
- داروهای خواب آور
- داروهای تنظیم فشار خون
- داروهای پایین آورنده ایمنی بدن
- داروهای درمان دیابت
- داروهای جلوگیری از بارداری
- داروهای ضد تشنج
- داروهای ضد انعقاد خون
موارد منع مصرف قرص ملاتونین
پژوهش ها در مورد استفاده طولانی مدت از این دارو ادامه دارد و نتایج آن هنوز قطعیت پیدا نکرده است. بنابراین به خانم های باردار و آن هایی که به نوزاد خود شیر می دهند توصیه میشود. که این قرص را مصرف نکنند. همچنین اشخاصی که مشکل افسردگی، تشنج یا بیماری های خودایمنی هستند. باید از مصرف ملاتونین خودداری کنند. افراد دارای قند خون یا فشار خون قبل از مصرف آن حتما پزشک خود را در جریان این امر قرار دهند.
منابع مرتبط:
https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-940/melatonin